“Do what makes you happy. Follow your dreams. Listen to your heart” (Tạm dịch: Con nên làm điều gì mà con thấy hạnh phúc. Hãy theo đuổi giấc mơ và lắng nghe con tim của mình)
Dad, I want to go to ArtCenter (Tạm dịch: Bố ơi! Con muốn học ngành Mỹ thuật!)
“No, it’s pronounced Stanford! (Đoạn này không dịch được vì dịch ra nghe củ chuối quá. Ai giỏi phiên dịch thì có thể cmt câu phù hợp mà vẫn giữ nét trào phúng được không????)
Trên đây chính là cuộc hội thoại giữa “ông chú” được nhắc ở tiêu đề + bố của “ông chú”. Nghe ra thì thấy nó trào phúng, nhưng đó cũng chẳng có gì lấy làm lạ với một gia đình châu Á kiểu mẫu tại Mỹ vào những năm 1990s, nhất là trong bối cảnh bố mẹ của “ông chú” lại là những người có công việc tại tập đoàn lớn, anh trai lại là thạc sĩ vi tính tốt nghiệp từ Stanford. Việc “ông chú” không đi học kỹ sư, bác sĩ, luật như mà chọn ngành Mỹ thuật thì đúng là gáo nước lạnh tạt vào mặt cả nhà.
Ấy vậy mà, hơn 30 năm sau đó, cậu trai “nổi loạn” ngày nào đã sở hữu công ty với doanh thu hàng chục triệu đô. Cá nhân “ông chú” cũng trở thành một chuyên gia về Marketing, Branding, Sales, Business nổi tiếng toàn cầu; có mối quan hệ mật thiết với những người đứng đầu ngành như Seth Godin, Brendan Kane, Marty Neumeier, Jasmin Alic,…
Vậy thì, con số tôi đặt ở tiêu đề thực chất chỉ là cái tít để mọi người chú ý (rất xin lỗi). Bởi nếu so với những gì mà “ông chú” đã làm được thì các con số đó trở nên quá bình thường, chỉ là bề nổi của tảng băng trôi.
Tuy vậy, quyết định làm Youtube và xây dựng thương hiệu cá nhân của “ông chú” được coi là yếu tố then chốt giúp “ông chú” gặt hái được những thành công như hiện tại. Và có thể bạn không tin, nhưng “ông chú” chỉ bắt đầu làm youtube vào năm “ông chú” 42 tuổi, khi đang có một cuộc sống khá viên mãn với vợ đẹp, con ngoan, và công việc ổn định.
Vậy thì, lý do là gì? Động lực nào khiến ông chú làm điều đó? Bài học mà chúng ta có thể rút ra là gì?
(Tôi đã bỏ 4 triệu ra chỉ để nghe những điều này, bây giờ tôi sẽ chia sẻ cho bạn)
1. No isn’t No
“Ông chú” kể rằng, sau khi ông chú tốt nghiệp cấp 3, “ông chú” apply vào 2-3 trường đại học nhưng không có trường nào chấp nhận. Thế là “ông chú” phải đi làm thêm công việc tay chân với mức lương $3.5/h. Thời điểm đó, “ông chú” là nỗi thất bại của gia đình. Mẹ “ông chú” thì thất vọng, anh trai cũng không thể bênh “ông chú” được nữa. Bạn gái thì không biết vì lý do gì dó mà bỏ ông chú,… Và chính những điều đó, cộng với động lực khi thấy một người quen rất thành công nhờ ngành thiết kế đồ hoạ đã khiến “ông chú” quyết tâm làm lại cuộc đời. Sau đó, “ông chú” dần đạt được những thành quả nhất định, khởi đầu bằng việc trở thành sinh viên duy nhất được chọn cho một cuộc thi của Adobe, và sau đó là thành lập công ty đầu tiên tên “Blind” vào 1995, công ty sau đó làm việc với nhiều đơn vị lớn như Audi, Coldplay,… và được lên các tạp chí nổi tiếng trên toàn nước Mỹ.
Bài học mà ông chú rút ra từ hành trình này chính là: Đôi khi, cuộc sống nói “Không!” với bạn thì nó không hoàn toàn nghĩa là “Không!”, mà đó có thể là một cánh cửa mới dẫn đến thành công . Lúc này, NO chính là Next Opportunity. (Dịch chuối quá. huhu).
Do vậy, nếu cuộc đời có nói không với chúng ta đi chăng nữa thì vẫn cứ hãy vững tin và tìm kiếm hướng đi mới cho mình.
Liên hệ với hành trình của bản thân, tôi cho rằng đây là điều hợp lý. Bởi khi mọi thứ tệ đi thì cũng là lúc có thể nó không còn phù hợp với mình nữa và chúng ta bắt buộc phải tìm phương án để xử lý tình trạng đó. Còn nếu chúng ta cứ theo lề thói cũ, cuộc sống chắc lẽ sẽ chẳng bao giờ tích cực lên được, nhỉ? Vậy thì, tôi nghĩ, và đây là điều tôi vẫn luôn làm, chúng ta nên học cách nhìn vào mặt tích cực của mọi vấn đề, kể cả thất bại, để từ đó rút ra bài học cho mình trong những hành trình tiếp theo. Thay vì đau khổ và tự dằn vặt bản thân vì cuộc sống không như ý. Đến cả “ông chú” bị bồ đá mà vẫn lấy đó làm động lực để thay đổi được mà, đúng không? Lol
2. Don’t get on someone else’s train
Well, bài học kinh điểm: Đừng sống theo sự sắp đặt của người khác. Tôi sẽ không viết nhiều về phần này bởi đây là thứ mà người ta nói hàng thế kỷ rồi. Nhưng câu chuyện của Chris cũng là minh chứng cho quan điểm đó, rằng nếu chúng ta thực sự có đam mê thì hãy sống đúng với ước mơ của mình thay vì cố gắng thoả mãn kỳ vọng của người khác. Bởi khi đó, chúng ta chẳng khác gì xác sống chỉ lê bước qua ngày, đúng không? Bài học này cũng có sự liên hệ sâu sắc với tôi, bởi bản thân tôi cũng từng đi theo kế hoạch của gia đình để học ngành kỹ thuật dù đó không phải là đam mê của mình. Kết quả thì như nhiều người cũng biết: Tôi bỏ học, đi làm công nhân,… và bây giờ lại quay trở lại làm việc và học tập theo con đường mình mơ ước.
Do vậy mà tôi luôn khuyên những người xung quanh cho con cái học được theo đuổi những gì mà chúng thực sự thích thú. Bởi có đam mê thì chúng ta mới có đủ kiên trì mà theo đuổi nó, đủ kiên trì thì mới giỏi được, đủ giỏi thì mới thành công, nhỉ?
3. Love, Skill, Needs, Reward ==> ZOD
Bạn muốn làm việc trong lĩnh vực bạn thích hay làm thứ mà bạn giỏi? Hoặc bạn đi làm vì cơm áo gạo tiền, hoặc bạn muốn được ai đó công nhận?
Theo “ông chú” này:
-
Nếu bạn chỉ làm những thứ bạn thích mà không ra tiền, bạn có thể sẽ thấy rất thoả mãn, nhưng bạn nghèo.
-
Nếu bạn chỉ làm những gì bạn giỏi mà không mang lại thu nhập tương xứng, nó chẳng khác gì bạn đang làm từ thiện.
-
Nếu bạn chỉ làm việc cho những nhu cầu cuộc sống thông thường, bạn sẽ mãi đuổi theo cuộc sống và sẽ thấy rất mệt mỏi.
-
Nếu bạn làm việc chỉ để được xã hội công nhận, chẳng khác gì bạn đang sống trong một giấc mơ hão huyền.
Do vậy, để thực sự đạt được sự hài lòng trong cuộc sống, đạt được những mục tiêu của mình, đồng thời tạo được gía trị cho cả bản thân và xã hội, bạn phải tiến vào trạng thái ZOD (Zone of genius). ZOD là sự hoà quyện giữa việc bạn làm thứ bạn vừa thích, bạn vừa giỏi về nó, bạn cảm thấy mình cần nó, và khi bạn làm những điều đó, bạn được xã hội công nhận.
Nhìn vào thì có thể khô khan nhưng tôi nghĩ đây là điều mà rất nhiều người trẻ đang gặp phải. Họ đang mắc kẹt giữa vòng xoáy của cuộc đời, không biết mình nên làm gì, làm như thế nào, trong bao lâu. Nhất là trong bối cảnh xã hội và công nghệ đang ngày càng phát triển, cạnh tranh trong công việc ngày mỗi khắc nghiệt hơn. Vậy thì, lời khuyên dành do các bạn (thông qua bài học này) là hãy dành một khoảng không nào nó, nghiêm túc nghĩ về đam mê của mình, đánh gía xem liệu rằng mình có thể đủ kiên trì và nhẫn nại để biến nó thành thứ gì đó để giúp mình phát triển sự nghiệp hay không, vì khi bạn đã có đủ đam mê và thực sự giỏi về nó, những mục tiêu sau đó sẽ tự vậy mà tìm đến bạn Nếu có, hãy tự tin mà theo đuổi nó, và đương nhiên phải có đủ độ “lì” nhất định. Còn nếu không, e rằng nó chưa hẳn là đam mê, hoặc đam mê đó đến chưa đúng lúc.
4. Work with the market leader
“Ông chú” này kể rằng khoảng chục năm về trước, “ông chú” muốn công ty của ông ấy có tên tuổi nhất định trong thị trường làm video âm nhạc tại Trung Quốc. Khi đó, “ông chú” đã hỏi một vài người tại thị trường đó cách để đạt được mục tiêu này. Lời khuyên của họ với ông chú là: “Hãy làm việc với người đứng đầu trong thị trường âm nhạc”.
Thời điểm đó, Beyonce và Coldplay được cho là cực kỳ nổi bật và đó cũng là hai cái tên mà người ta khuyên “ông chú” tiếp cận. Mà bạn biết rồi đấy, hai người này đang đứng ở đỉnh của thị trường âm nhạc thế giới, đâu phải thích là được làm việc với họ, đúng không?
Vậy là đội ngũ của “ông chú” đã từ liên hệ này đến liên hệ khác, cuối cùng cũng làm việc trực tiếp được với Coldplay và cùng nhau cho ra mắt video Ink, với rất nhiều thành công kéo về sau đó.
Việc làm việc với người đứng đầu trong lĩnh vực sẽ giúp cho bạn/doanh nghiệp của bạn tạo được vị thế và lòng tin nhất định đối với khách hàng mục tiêu. Điều đó chẳng có gì làm lạ, bởi người ta sẽ luôn đặt câu hỏi rằng bạn là ai mới được làm việc với họ chứ đúng không? Việc này sẽ tạo cho bạn 1 track record cực xịn sò và bạn có thể cầm nó để đi nói chuyện với rất nhiều đối tác/khách hàng khác (nếu không ký NDA)
Bài học rút ra ở đây là chúng ta nên cố gắng để ngày mỗi nâng cao tiêu chuẩn chọn khách hàng. Bởi người ta sẽ nhìn vào chính khách hàng của bạn để đánh giá ngược lại định vị của bạn. Nếu khách hàng của bạn là người khôn ngoan, bạn & công ty của bạn sẽ được tôn trọng. Nếu khách hàng của bạn là những kẻ khờ khạo, giá trị của bạn chắc sẽ còn rất lâu nữa mới được người khác công nhận. Đúng không?
5. Count every Opportunity that you have
Vào một buổi chiều thứ 6, “ông chú” được liên hệ để làm 1 video âm nhạc với ngân sách rất nhỏ. Đã thứ 6, hết giờ làm việc rồi mà còn liên hệ, đã vậy tiền thì lại ít. Do vậy mà nguyên công ty cản “ông chú” lại bởi đó là 1 job chắc chắn lỗ. Vậy mà “ông chú” vẫn nhất quyết thực hiện vì thấy đây là cơ hội để công ty chứng minh năng lực bản thân.
Kết quả là job đó lỗ thật (tôi nhớ là như vậy), nhưng video mà họ làm đã rất thành công sau đó với hơn 311 triệu view, đạt được hàng loạt thành công và cực kỳ nổi tiếng tại nước Anh.
Chính job này cũng mang lại cho “ông chú” rất nhiều cơ hội sau đó, đóng góp vào sự phát triển cho công ty.
Vậy mới thấy không phải khi nào mọi thứ cũng thuận lợi, không phải khách hàng nào cũng mang lại lợi nhuận về mặt tiền bạc. Trong kinh doanh, đôi khi doanh nghiệp phải chịu lỗ trong một vài trường hợp nhất định để đạt được những lợi ích dài hạn. Còn nếu chỉ nhìn vào lợi nhuận trong ngắn hạn mà không mang lại thặng dư về mặt giá trị và uy tín, rất khó để công ty leo lên những vị thế cao hơn trong ngành.
————————
Trên đây là những gì tôi rút ra được trong khoảng 25p chia sẻ của “ông chú” Chris Do trong một event đầu năm vừa qua. Chỉ 25p thôi mà chúng ta có thể thấy hàng loại insights cực giá trị cho người nghe. Hãy tưởng tượng rằng Chris đã có hàng trăm video trên youtube chia sẻ những điều tương tự, bạn sẽ hiểu được vì sao tôi hâm mộ Chris, và vì sao “ông chú” lại trở nên nổi tiếng đến vậy.
Một lần nữa, những con số tôi “giật tít” ở đầu bài viết chỉ là bề nổi của tảng băng. Đằng sau đó là những thành công to lớn khác, và cũng là sự cố gắng của rất nhiều con người, đặc biệt là của Chris, trong vòng 30 năm qua. Tất cả những điều trên, đến từ việc Chris dám theo đuổi đam mê của mình, và có đủ dũng cảm để thay đổi, để thử những điều mới, dù ở ngưỡng tuổi 23 hay 42.
Còn bạn, bạn đang sống với đam mê của mình, hay đang sống trong giấc mơ của người khác?
Xem thêm: